Veel gestelde vragen

De Nederlandse Hartstichting heeft voor het herkennen van de symptomen een eenvoudige test ontwikkeld: de Face-Arm-Speech-Time test. De FAST-test:

• FACE: Vraag om te lachen of de tanden te laten zien. Let op of de mond scheef staat en een mondhoek naar beneden hangt.
• ARM: Vraag beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te strekken en de binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of rondzwalkt.
• SPEECH: Vraag aan de persoon of aan de familieleden of er veranderingen zijn in het spreken (onduidelijk spreken of niet meer uit de woorden kunnen komen).
• TIME: Stel vast hoe laat de klachten zijn begonnen. Dit is van belang voor de behandeling.
   
  

Als de persoon één of meer opdrachten niet kan uitvoeren, heeft hij/zij waarschijnlijk een beroerte. Handel direct want tijdverlies = hersenverlies. Bel uw huisarts of 112.

Er kunnen zich ook andere klachten voordoen bij een beroerte. Bij twijfel raden we aan om contact op te nemen met uw huisarts. 

Wanneer u niet mag of kan autorijden, kunt u gebruik maken van bovenregionaal taxivervoer Valys. Valys is taxivervoer voor mensen met een chronische ziekte of handicap en voor ouderen. Valys is er omdat het openbaar vervoer nog niet overal voldoende toegankelijk is voor mensen met een beperking. U hebt een Valyspas nodig om gebruik te kunnen maken van Valys.

Meer informatie vindt u op www.valys.nl

Regionaal kunt u gebruik maken van de regiotaxi. In de regio Haaglanden liggen de gemeenten Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer.

Meer informatie vindt u op http://regiotaxi.haaglanden.nl

Het doormaken van een beroerte kan vervelende gevolgen hebben voor uw mogelijkheden in het verkeer. Zo kan het zijn dat de beroerte dusdanig veel invloed heeft gehad op uw reactiesnelheid, concentratie of gezichtsvermogen dat autorijden niet meer veilig is. Als u een beroerte hebt doorgemaakt mag u daarom gedurende twee weken na de uitvalsverschijnselen niet autorijden.

Na twee weken, mits u geen lichamelijke of geestelijke functiestoornissen hebt overgehouden, mag u weer autorijden. Als u na die twee weken nog wél functiestoornissen heeft, dan mag u gedurende drie maanden niet autorijden.

• Voor bestuurders die een TIA hebben gehad en bestuurders die restloos zijn hersteld van een beroerte, is geen rapport van een neuroloog meer nodig. Een huisarts mag de beroertevragenlijst invullen. Dit geldt voor groep 1 en groep 2 rijbewijzen. 
• Wanneer u blijvende schade ondervind aan uw beroerte en toch van mening bent nog te kunnen rijden zal uw Neuroloog een rapport met feitelijke informatie opstellen voor het CBR. Het CBR kan op basis van deze feitelijke informatie en de ‘regeling eisen geschiktheid 2000’ uw rijgeschiktheid beoordelen.  De neuroloog kan dit in uw poliklinische afspraak met u bespreken en de feitelijke informatie voor u opstellen tijdens deze poliklinische afspraak.

Melding
Het is uw eigen verantwoordelijkheid het CBR in te lichten dat u een beroerte hebt gehad. U hebt geen meldingsplicht, maar het CBR raadt aan gebruik te maken van de ‘eigen verklaring’.

U moet in ieder geval uw autoverzekeraar inlichten over uw medische situatie, deze is namelijk veranderd en dit bent u verplicht te melden (zie uw polisvoorwaarden van verzekeraar).

Aanvullende informatie vindt u in de folder:  ‘Met een handicap veilig achter het stuur’, een uitgave van het CBR op www.cbr.nl

Als u voor uw beroep autorijdt (b.v.chauffeur) geldt een andere procedure.

De kans op herhaling van een beroerte is afhankelijk van de oorzaak, welke risicofactoren voor een beroerte bij u aanwezig zijn en de mogelijke aanpak van deze risicofactoren. Veel hangt dus af van de vraag of het goed lukt een eventuele oorzaak te behandelen en de risicofactoren goed te regelen. Met het regelen van risicofactoren wordt onder andere bedoeld:

• het goed instellen van de bloeddruk; 
• elke dag een half uur bewegen, wandelen, fietsen;
• gezonde voeding; 
• niet roken; 
• maximaal 1 tot 2 glazen alcohol per dag; 
• goede behandeling van een verhoogde cholesterolwaarde of verhoogd bloedsuikerwaarde.

De kans op herhaling is dus voor iedereen verschillend.

Belangrijk is dat u zich regelmatig laat controleren bij uw huisarts. Overleg met hem of haar hoe vaak deze een controle nodig acht.

Daar is meestal niks op tegen. Rust, een andere omgeving, lekker bewegen geeft nieuwe energie. Ook vliegen is na een beroerte toegestaan. Vraag wel aan uw behandelend arts op welke termijn na de beroerte dit weer mag.

In warme landen dient u er voor te zorgen dat u genoeg vocht binnen krijgt (2,5 liter per dag). In de felle zon kunt u beter een hoofddeksel dragen.

Tijdens een reis waarbij u veel stil moet zitten, is het goed af en toe te bewegen; ga even lopen in het gangpad van bus of vliegtuig. Dit is belangrijk om een trombosebeen te voorkomen. Wanneer u een hoger risico op trombose hebt (bijvoorbeeld als u al eens een trombosebeen hebt gehad) en u langer dan vier uur moet zitten, wordt geadviseerd extra maatregelen te nemen, zoals elastische kousen of eenmalig een trombose spuitje vlak voor de reis. Overleg bij twijfel met uw (huis)arts.

Adviezen voor op vakantie:

• Vergeet niet uw medicijnenlijst mee te nemen op vakantie. Deze kunt u bij de apotheek laten maken.
• Het komt regelmatig voor dat er tijdens de reis bagage kwijt raakt. Verdeel daarom uw medicatie evenredig over uw handbagage en koffers.
• Als u rolstoelafhankelijk bent is het verstandig om navraag te doen naar de toegankelijkheid van uw accommodatie, maar ook in de omgeving (bijvoorbeeld musea, theaters e.d.).
• Er zijn verschillende organisaties die vakanties aanbieden voor mensen met een handicap. Informatie hierover vindt u in de Blauwe gids.
  

Dat is erg afhankelijk van de restverschijnselen van de beroerte en natuurlijk van het soort werk dat u doet. Als u zich goed voelt is er tegen werkhervatting meestal geen bezwaar. Toch blijkt regelmatig dat het tegenvalt en u op het werk pas merkt dat er bepaalde zaken niet goed lukken. Het kan zijn dat bepaalde beroepsrisico’s een rol spelen en het niet mogelijk is om in uw oorspronkelijke functie aan het werk te gaan. Het is belangrijk dat met de huisarts, bedrijfsarts of neuroloog te bespreken. Bij problemen kunt u in het revalidatiecentrum begeleiding krijgen bij werkhervatting.

Ja, dat mag, hieraan zijn geen beperkingen verbonden. Wel adviseren we u tijdens een sauna bezoek voldoende te drinken.

Tegen sportbeoefening na een beroerte bestaat geen bezwaar. Wel is het verstandig als u niet eerder regelmatig sportte, dit eerst met uw huisarts of neuroloog te bespreken.

Er zijn diverse organisaties die op verschillend niveau sporten met een handicap aanbieden.

Dat voldoende lichaamsbeweging gezond is weet iedereen. Toch blijkt uit onderzoek dat één op de drie Nederlanders onvoldoende beweegt. Een wandeling maken of een stukje fietsen is voldoende.

Het advies is om minimaal 30 minuten per dag te bewegen. Dit hoeft niet aaneengesloten te zijn, maar mag ook twee maal 15 minuten of drie maal 10 minuten zijn.

Voldoende lichaamsbeweging verkleint de kans op hart- en vaatziekten en is goed voor uw spijsvertering, botten en spieren en voor het voorkomen van depressie of geestelijke achteruitgang.

Meer informatie vindt u in de folder:  ‘Bewegen doet wonderen’ van de Hartstichting op www.hartstichting.nl 

Als u nieuwe klachten ervaart die passen bij een beroerte, dan is het belangrijk hierover direct contact op te nemen met uw huisarts. 

Mensen die getroffen worden door een beroerte en hun partners maken zich soms zorgen over hun seksuele relatie. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat seksuele opwinding een nieuwe beroerte kan veroorzaken. Voor die angst is geen reden.

Wel is het goed om er rekening mee te houden dat in de eerste fase na een beroerte de seksuele behoefte meestal verminderd is.

Er zijn veel mensen die na een beroerte het gevoel hebben dat ze hun lichaam niet meer kennen. Ze moeten wennen aan de nieuwe manier waarop hun lichaam reageert. Ook schaamte kan een rol spelen. Gelukkig komt de behoefte aan intimiteit en seksualiteit na verloop van tijd bij de meeste mensen terug. Loop daarom in het begin niet te hard van stapel. Ga samen op ontdekkingstocht naar wat er in de nieuwe situatie voor u beiden prettig is. Het is belangrijk dat u beiden blijft praten over uw gevoelens.

Sommige medicijnen hebben als bijwerking dat ze de zin in vrijen verminderen en bij mannen de potentie verlagen. Bespreek, als u hier last van heeft, met uw (huis)arts of er alternatieven zijn zonder deze bijwerkingen.

Meer informatie vindt u in de brochure ‘Seksualiteit en Beroerte’ van de

Hart&Vaatgroep.

Veel mensen houden last van vermoeidheid na een beroerte.

Het is belangrijk dat u rustmomenten inbouwt en goed luistert naar de signalen van uw lichaam. Train uzelf, activeer uzelf, doseer activiteiten en breidt uw activiteiten rustig uit.

Probeer, als u weet dat u een drukke dag krijgt, de dag ervoor wat meer rust te nemen. Verdeel uw bezigheden over de dag.

Er is een folder over vermoeidheid na een CVA. Deze kunt u hier downloaden

Op www.hersenletsel.nl   kunt u de brochure 'Vermoeidheid als gevolg van hersenletsel' bestellen.

Uit onderzoek blijkt dat er een verband is tussen voeding en hart- en vaatziekten. Een teveel aan verzadigde vetten (vetten die bij kamertemperatuur hard zijn) verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed en daarmee de kans op hart- en vaatproblemen.

Te veel zout kan de bloeddruk verhogen en een te hoge bloeddruk (boven de 130/80) vergroot de kans op een beroerte. Wees dus zuinig met verzadigde vetten en zout.

Voeding kan ook een goede invloed hebben. Gezond eten verlaagt het cholesterolgehalte in het bloed en helpt daardoor de slagaders schoon te houden. Daarnaast houdt gezonde voeding het lichaamsgewicht op peil en dat kan een hoge bloeddruk helpen voorkomen, doordat het hart niet onnodig wordt belast.

Adviezen voor een gezonde voeding:

• Eet veel vezelrijk voedsel, dus bijvoorbeeld volkorenbrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst.
• Eet twee ons groente en twee stuks fruit op een dag.
• Drink minstens anderhalve liter vocht per dag zoals water, thee, ongezoet vruchtensap, halfvolle melkproducten en koffie (met mate).
• Laat vetrijke tussendoortjes staan, neem daarvoor in de plaats fruit, een plakje ontbijtkoek of een boterham.
• Gebruik onverzadigde vetten bij het koken. Dit zijn vetten die vloeibaar zijn bij kamer temperatuur (zoals olijfolie, vloeibare bak en braadproducten, zonnebloemolie).

Voor meer informatie zie de brochures over voeding, gewicht en koken van de hartstichting op www.hartstichting.nl 

Om de kans op herhaling te verkleinen is het verstandig als u stopt met roken. Roken laat namelijk de bloedvaten dichtslibben en verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Tijdens uw opname heeft u geruime tijd niet gerookt, hou dit vol! Lukt dit niet dan verwijst de neuroloog u  door naar onze preventiepoli.

Uw eigen motivatie om te stoppen is het belangrijkst!

Aanvullende informatie vindt u in de brochure ‘Stoppen met roken’ van de Hartstichting op www.hartstichting.nl  

Ja, met mate. U mag 1 of 2 glaasjes per dag drinken. Maar let op: 3 of meer is schadelijk en opsparen om in het weekend meer te drinken is nog schadelijker!

Het advies is om twee dagen per week géén alcohol te drinken of geheel niet.